Squash

Kvart år plantar eg squash og graskar i møkkadungen der hestemøkk og flis vert dumpa, og dette har gitt kjempeavlinger. I år derimot har det ikkje gått heilt som det plar.

Kvart år sår eg squash og grasskar i april, slik at dei er klare til utplanting tidlig i mai. Dette er litt mot "reglane" då begge desse er varmekjære plantar og mange ventar med å sette dei ut til dei er sikker på at natteteperaturane ikkje går for langt ned.

Å plante dei i mai har fungert utmerka her, og ein av grunnene er nok at desse vert planta i ein komposthaug med varmgang, slik at jordtemperaturen er høg og gjerne hjelper litt på luftemperaturen over også. Vel, i år er det fleire ting som har gått skeis.

Den første sådden gjekk ikkje så bra. Eg har litt gamle før og sidan eg ikkje er veldig flink til å oppbevare dei slik dei bør var nok spireprosenten falt kraftig. Berre ein squash kom opp. Denne vart planta ut i den varme perioden i april/mai.

Sådde ny runde, og der kom det opp både squash og grasskar, sjølv om spireprosenten her også var noko laber. Etter ei veke putta eg enno fleire frø i jorda.

Dei som spira i andre omgangen vart satt ut, akkurat då veret slo om og me fekk ein kjølig periode, med mykje nedbør. Og slik har det vore nesten fram til no.

I tillegg har møkkadungen vore i dårlig driv i vår, av ein eller annan grunn og der temperaturen har lagt på rundt 40 grader, har den no berre vore rundt 15.

Den første squashen hadde vokse bra i den varme perioden, men stogga heilt opp då det slo om og vart kaldt. Dei som akkurat vart planta ut slutta og vokse og ser veldig stusselige ut. I tillegg har nokre sniglar vore å forsynt seg litt. Heldigvis har været vorte noko betre, og berre på nokre få dagar ser det ut som om dei kjem seg.

Eit ynkeleg eksemplar av ein graskarplante, som med stor tydelegheit klagar på behandlinga den har fått i vår

Eg er ein ganske u-urolig dyrkar, og tenkjer at det nok av og til vil gå galt med enkelte sådder. Så eg har ikkje pusla noko ekstra om desse, dei har berre fått stått. Dei ser ut til å klare seg, og den fyrste squashen, som var ganske stor før kulden satte inn, den har fått sin fyrste squash, så no tenkjer eg me er i gang.

Dei siste plantane har eg akkurat planta ut. Dei fekk ein overgangsperiode under ein fiberduk, og der ser det ut som dei har trivast godt. Så, til tross for treg start, der korkje vêr, komposthaug eller før har spela på lag, ser det no lyst ut for årets avling.

Eple- og plommetrea får litt stell

I dag var det på tide å slå i eplehagen, som eg likar å kalle den. Eg har berre 3 epletre og 3 plommetre, samt at det er satt inn nokre bærabusker her, hhv rips og solbær. Graset som er slår ser eg på som ein ressurs, ikkje som avfall, og stort sett er det for lite gras.

Gras er næring. Næring til jorda, eller rettare sagt mikrolivet i jorda. Det er næring til mark og biller, sopp og mykje anna. Desse igjen er med å lagar næring til plantane. Ein mark kan f.eks bæsje opptil 1 gram pr døgn, 1 gram rein plantenæring. Er ikkje det fantastisk???

Når eg slår områder, rakar eg saman graset og bruker det som dekke. I dag var det eple- og plommetrea sin tur.

Eg kunne eigentleg berre raka alt saman og lagt det inn rundt stamma, men eg gjer det ein anelse meir omstendeleg en det og tek meg tid til å legge aviser under treet fyrst. Grunnen til dette er enkelt og greit at det vert lettare å slå rundt trea. Eg brukar ryddesag når eg slår, og eg er veldig redd for at eg ein dag skal slå for nært treet og på den måten skade det, eller i verstefall klare å ringabarke det. Med avisdekke vert det ein sirkel rundt treet der det ikkje veks noko og dermed lett å slå. 

Fyrst legg eg eit godt tjukt lag med aviser rundt treet. Det fine med aviser er at desse hindrar gras osv å vekse igjennom i starten, men etter ei stund vil desse bli omdanna til jord, og dekkmateriale oppå vil då komme til nytte nede i jorda. Ein kan også bruke papp frå t.d. pakkassar osv. Det gjer same nytten.

Til slutt legg er graset på toppen i eit godt og tjukt lag. Eg prøver å ikkje legge det heilt tett inntil stammen, men dreg det nokre cm frå, for å hindre at det vert for tett. Ein kan ein fylle på meir klypp seinare dersom omdanninga går raskt. Til neste år er avisene borte og ein må legge på eit nytt lag av desse. Trea her fekk seg også ein god porsjon med kompost tidleg i vår, så desse skulle vere bra gjødsla for sessongen. Heilt naturleg, utan bruk av kunstige midlar.

Ny og utvida kjøkkenhage

Før om åra har eg dyrka mest i pallekarmar som har vore lett spredd rundt på tunet. Eg har hatt lyst til å få meg ein mer "ordentleg" kjøkkenhage med større plass og i vår har den drømmen gått i oppfyllelse.

Prossessen:

Eg hadde sett meg ut eit område eg tenkte kunne høve, og som ikkje ville øydeleggje for mykje med tanke på slått o.l. Eg snusa litt på ideen om å bruke no-dig prinsippet, men fekk tilbod om å grave opp området med gravemaskin og takka ja til det. Eg kan gå over til no-dig sidan, og det var litt skummelt å gje seg i kast med noko slikt utan å eigentleg kunne så mykje om det.

Når gravemaskina fyrst var på plass skulle me også rydde opp i eit område som låg tett inntil det feltet eg hadde tenkt å dyrke. Her har det berre vore hogge ned småskog i fleire omgongar, så det låg hagar av kvist og kvast, og det voks berre bregner og bringebærris her. Når me fyrst hadde fått begynt å rydde i området her, viste deg seg at det var mykje jord her og faktisk ganske fint, og planen blei endre. Her skulle eg anlegge kjøkkenhagen. Og det beste? Det andre området ligg heilt "vegg i vegg", så mogelegheiten for utviding er i høgste grad til stades. Jippi!

Sjølv etter at gravemaskina hadde gjort seg ferdig var det mykje arbeid att. Eg syns det var vanskeleg å sjå føre seg sluttresultatet. Eg bestemde meg for å ta halve og halve omrdået. Først markerte eg kvar midten skulle vere, der ville eg ha ein gangveg. Eg ville også ha ein gangveg på høgre sida av feltet og det var denne eg tok til med først. Eg grov først ei grop, og deretter fyllte eg den med stein etterkvart som eg gjekk over åkeren og rensa den. Over steinen la eg duk og så flisk på toppen der igjen.

På denne halvdelen av åkeren satt eg poteter. Eg la på ein del komposter hestemøkk/flis, og byrja å lage jorddekke. Eg har tre sortar; Juno, som er ei tidligpotet, Kers Pink og Beate. Alle var grodde på førehand og nokre hadde eg lagt i jord for å lage rot på, noko eg har skrive om i ein tidlegare blogg. 

Etterpå laga eg midtgangen. Her la eg berre duken rett på marka og la flis over. Det blei nok faktisk vel så bra som den med stein. Stødig å fin å gå på, og ein slepp å trampe rundt i åker, og det er faktisk mykje reinslegare.

Når dette var gjort fekk eg planta ut litt i den siste halvdelen av åkeren. Her er det stor variasjon i plantar, men det kjem eg tilbake til lenger nede. Eg har også fått dekka mykja av området med gras, for her er det dyrking med jorddekke som gjeld.

Heilt til slutt laga eg grusveg frå åkeren og ned på vegen att. Igjen duk under, og så la eg ein fin grus som set seg og vert veldig fast på toppen.

Det veks flott i åkeren. Jorda virka litt daud, med lite liv i, men etter at eg har køyrt på kompost og lagt på gras verkar det som om det byrjar å livne til. Håpar det gjeld for mikrobar og anna godsaker som me ikkje ser også.

Her er ein statusrapport frå 25. juni:

Plantar i åkeren:

På den høgre halvdelen er det satt poteter, Juno, Kers Pink og Beate. Under potetene er det Mangold, og her er også planen om å sette ut ein eller to grønnkålplantar. Mot den høgre gangvegen har eg planta ei rad med sukkererter, ispedd nokre høge solsikker her og der. Om dette vil fungere anar eg ikkje, men den som intet våger osv.

Den nederste kanten på feltet er også kanta med solsikker, men her er den ein lav sort, for å unngå at dei skal skugge for sola.

Over der igjen er det eit felt med løk, gul og raud. I den litle tunnelen med duk, og ved sidan av er det kålrot og eit par blomkålplantar. Etter det kjem eit felt med selleri, asparges og purre. Berre nokre få plantar av kvar, då det gjekk litt skeis med den sådden.

I det feltet som ikkje er dekka med gras øverst her er det sådd gulrøtter. Dei er eg noko usikker på korleis det vil gå med, sidan det her var nokre kattar som syns det var høveleg å gå på do.

Feltet vedsidan av med grasdekke er tomt, og ventar på nokre fleire blomkålplantar som snart er klar til å settjast ut.

Til slutte har eg kanta inn mot den midterste gangvegen her med jordbærplantar.

No er det spennande tider framover, for å sjå korleis alt dette vil utvikle seg.

Kompost

Eit av mine mål er å nytte dei resursane som finns kring meg. Og då er kompost ei naturleg del av dette. Eg har to typar kompost som eg nyttar, og eg ynskjer å starte opp ein tredje.

Hestemøk/sagflis: 

Eg har hest og difor vert hestemøk ein naturleg del av det å dyrke. Denne brukar eg faktisk i fleire fasar. Om vinteren når hestane er oppstalla deler av døgnet køyrer eg ut møk og sagflis i ein haug.

Eit kveldsbilete av komposten med eine varmbenken i bakgrunnen. 

På bilete over ser ein komposthaugen, som består av sagflis, hestemøk og gras slik den er no. Den er varmgang nede i haugen, men mykje uomdanna materiale også. Om sommaren vert denne nytta til å dyrke squash og graskar i. Det er mange som er redd for å dyrke i fersk møk og meiner den må brenne so og so lenge ellers vil den ikkje fungere. Eg har ikkje den erfaringa. Tvert i mot. Plantane veks godt til og med om våren når temperaturen ikkje er så høg. Dette trur eg er takka vera varme frå komposthaigen. God avling vert det også. 

Nyplanta graskar, rett i komposten.

På hausten når squash og graskar har gjort sitt vert haugen lagt til vidare modning og tatt fram att eit år eller to seinare til bruk. Då er den vorte mykje meir omdanna, og eg brukar relativt store mengder av denne i bed, karmar, rundt frukttre og på bærbusker. Litt flis kan ein framleis finne, då det er lang nedbrytingstid på denne, men det ser ikkje ut til å spele noko rolle. 

Ei heil traktorskuffe med herlegheiten

Bokashi: 

Bokashi kan vel nærast kallast ein trend for tida, men eg tykjer det er ein flott, enkel måte å ta hand om kjøkkenavfallet på. Først og fremst gjev eg hønene mest mogeleg av det dei likar, men det vert alltid litt matavfall som ikkje kan etast, som bananskal, appelsinskal og kaffegrut. 

Den aller beste måten å nytte matavfall på - gi det til hønene, og så gir dei egg tilbake. 

Bokashi er kort fortalt ein måte å fermentere maten på, slik at nedbrytinga går raskt etterpå: 

1. Samle matavfall i ein beholder, tom over i ei lufttett bøtte ein gong for dag og bruk spesialstrø. 

2. Når bøtta er full vert denne satt til fermentering/syrning i 2 veker

3. Grav ned i bed, krukker eller eigen "jordfabrikk" og matavfallet vert raskt omforma til god, næringsrik jord. 

Her skal det vekse tomatar seinare i sommar. 

Dersome ein ynskjer meir inngåande informasjon er bokashinorge.no ein bra stad å starte. 

Kaldkompost:

Kaldkompost, til kompostering av avfall frå kjøkkenhagen er ein type kompost eg ynskjer å starte opp med. Eg laga meg ein i fjor, men desverre var plasseringa særs lite gjennomtenkt og denne måtte fjernast. No skal det seiast at eg er usikker på om eg vil ha nok materiale til ein slik kompost, då eg også har planar om å dyrke mest mogeleg med dekke, så det lyt me sjå an litt. 

Rote poteter

Eg har dyrka poteter i fleire år, med relativt bra hell. Det dårlegaste året var nok i fjor. Avlinga blei bra, men mykje skurv på potetene. Eg vel å skulde den varme og tørre sommaren, og for dårleg vatning.

Mimring frå i fjor då eg hadde desse to gode hjelparane med meg til potetsettinga

Når eg har sett poteter før har eg ikkje gjort noko med dei på førehand. Eg har plukka opp potetene og sett dei rett ut. Ikkje grodd dei eller noko, slik mange plar. Eg har kun hatt typen Øygardspote (nokre stadar vert den kalla Fjærlandspote), som er ein sein type og då har ikkje ei veke eller to til eller frå spelt noko rolle.

I år, derimot, vert det andre bollar (eller poteter 😉). Eg har kjøpt inn settepoter av typen Juno, Beate og Kers Pink. Dei to siste har eg tenkt å førgro, men ellers ikkje gjere noko spesielt med dei, sidan desse er halvseine/seine sortar. Juno derimot skal eg leike meg litt med.

Eg har nemmeleg satt 20 stk til groing og roting. Eg skal forklare nærare:

Eg har valgt å brette potter i avispapir, ei til kvar potet. Denne er fylt med jord, og poteta ligg på toppen. Målet her er at den skal utvikle både røtter og groer på same tid, og på den måten få eit forsprang når eg skal setje dei ut. Eg kjem til å setje dei ned, med potta på. Den vil då komposterast og gå i oppløysing, og samstundes håpar eg at det på denne måten vil bevare røtene best mogeleg.

Potte av avispapir

Resten av poteten av denne typen kjem eg berre til å førgro, og eg er spent på om eg kan hauste dei som er grodd og rota tidlegare enn dei som berre er grodd. Eg les og høyrer varierande meiningar kring dette, og då må ein så klart prøve sjølv.

Faktisk tykte eg det var litt fasinerande å sjå rekasjonane då eg posta eit innlegg kring dette på Facebook. Mange varierande reaksjonar; nokre syns det var spennande, andre unødig og unyttig, men det var til og med dei som var på grense til å verte irritert - for slikt var ikkje vanleg å gjere. Ja, ja, heldigvis har eg rett til å leike så mykje eg vil i eigen hage.

Det går enno litt tid før potene kan setjast ut. I fjor satte eg dei 10. mai, så eg satsar gjerne på same tidspunkt i år (kanksje litt tidlegare) dersom langtidsvarselet ser bra ut.

No er det førbels berre å vente å sjå om det vert både blad og rot på potetene.

Varmebenken er full

Dei siste dagane har eg sådd og planta ut i varmebenken og no er den full. I den er det no:
- sommergulrot
- redikk
- plukksalat (planter)
- spinat (planter)
- hovudsalat (planter)
- mainepe
- rødbeter

Dette er et veldig testforsøk så blir veldig spennande å sjå. Temperaturen ligg på rundt 10 garder i benken, ca 30 nede i jorda. Då eg planta ut salatene stakk eg gongen ned i jorda for å lage hol til plantane og det var god varme å kjenne.

Eg har sådd meir inne også no. Grønnkål (både grønn og lilla type) selleri, sellerirot, purre og asparges. Sidan eg reknar med at det vert trangt i vinduet under vekstlyset etterkvart, køyrer eg i gang ein varmebenk til. Meininga med denne er at eg skal kunne sette ut ein del plantar der for å sørge for at slle går nok lys. Enno eit prøveprosjekt.

Fyrste sådd i varmbenken

I dag tok eg steget og sådde i varmebenken. Dette vert spennande. Dette vert selvfølgelig veldig spennande, spesielt sidan det er meldt temperatur heilt ned på minussida om nokre dagar. Det ser heldigvis ut til at det skal går fort over.

I benken no står det et så-trau med diverse salatar. Dei skal få vekse litt til før eg plantar dei ut, men dei har nok betre lys der enn inne. I tillegg sådde eg i dag rødbete. Det er veldig sjangsespel, sidan den lett kan gå i stokk dersom det vert kaldt etter at den har spira, men eg har valgt ein type som skal tåle dette betre en andre typar. Dette er ei rødbete som heiter Moulin Rough - kjempefin rødbet, som er raud heilt gjennom. Eg dyrka denne i fjor. Den var lekker og god, men i den tørre sommaren vart dei litt små.

Den andre sådden har eg meir tru på. Det er ei mainepe som heiter Snowball. Den har eg prøvd ein gong før, for to år sidan trur eg, og det vart heilt misslukka. Dei spirte osv, men danna ikkje nok rotknoll i det heile, men eg prøver igjen med godt mot.

Temperaturen i benken ligg jevnt på rundt 20 grader nede i jorda Lufttemperaturen varierar gjennom dagen, men har vist ein gjennomsnittstemperatur på ca 13 grader. No gler eg meg til eg kan plante ut dei salatane som står der å godgjer seg.

Oppdatering varmbenk

Varmebenken har vært et veldig artigt og engasjerande prosjekt. Det har nok ikkje heilt gått som det skulle, men det har vore svært lærerikt likevel, og inspirerer i alle fall til å gjere fleire forsøk.

Etter at varmebenken vart laga i stand hadde den lite temperaturstiging. Eg var litt dårlig til å vatne i starten, hadde ikkje fått helt med meg kor viktig det var. Etter nokre dagar byrja eg å vatne og då skjedde det ting raskt. Etter berre 2-3 dagar var temperaturen oppe i nesten 40 grader og det såg lovande ut, men desverre gjekk den ikkje høgare. Den byrja derimot å synke. Deretter har den stabelisert seg på rundt 20 grader, nede i jorda. Luftemperaturen har også vore grei, ca 10 grader i snittemperatur.

I går, 26.03, valgte eg å lage den klar til bruk. Den hadde sunke ein del, så eg la på eit lag til med gras og hestemøk, og dekka deretter med jord.

Det var lite makk i jorda, og makk er ein viktig arbeidar i hagen. Eg grov opp nokre frå komposthaugen og la dei opp i varmebenken, og tenkjer nok dei skal få det fint der. Og så gjer dei jo ein innmari god jobb. Ein mark kan bæsje ut 1 gram med god jord, kvar dag. Det er jo fantastisk.

Godt med makk i komposten, så då kan jo varmebenken få litt hjelp på vegen. 

Etter å ha fyllt benken sank lufttemperaturen veldig, naturleg nok. Kald jord, og meir for varmen i benken å varme opp. Om kvelden var lufttemperaturen i benken den same som utanfor, 0,5 grader. I løpet av natta derimot ser det til at varmen byrjar å få litt tak, og var oppe i nesten 4 grader, til tross for at utetempen framleis berre låg på 0.5.

Planen no er å så litt i benken, samt sette ut nokre av salatplantene,for å få meir godt lys til dei. Eg vil ikkje plante dei ut heilt enno, men det byrjar å verte trangt og vanskeleg å nå over alt med godt lys inne. Så no er det ny epoke, og nye spennande tider.

Småplantene prøvde utelivet ein dag før eg fyllte i benken - deretter måtte dei inn, då benken vart for kald. Sidan temperaturen ser ut til å stige igjen, kan det hende dei får flytte ut att. 

Førebuing av pallekarm-bed

Eg har nokre pallekarmbed som eg berre dyrkar sommarvekster i og andre med planter som kjem igjen av seg sjølv. Bedda som har stått tomme i vinter skal eg grave opp, fylle på med god gjødsel i bunn og så legge jorda tilbake på plass, og gjerne blande inn noko kompost her.

Sidan været har vært så vårlig i det siste hadde eg planlagd å byrje med dette i dag. Så då var det jo berre typisk at snøen lava ned utover dagen.

Men eg let meg ikkje skremme så lett, så eg satte i gang like vel. Eg grov først ut så mykje jord eg hadde plass til i ei trillebår, og resten la eg ut til ein kant. Røska opp alt av ugrasrøter som eg fann, og bestemte meg for å legge på aviser. Når ein legg på aviser ned i ein karm slik som eg gjorde no, er det framleis fare for at noko ugras kjem opp langs kanten, men det vil jo uansett døyve ein god del av det.

Aviser er supert til å dekke med. Etter ei stund vil dei rote og gå i opplysning, slik at makken kjem opp og kan arbeide, men innen det skjer har den kvelt mykje ugras. I tillegg vil også plantane etterkvart klare å sette røtter gjennom avisene som går i oppløysing og dei kan nytte jorda og plassen under pallekarmen. Supersmart.

Etter at avisene var lagt på, la eg eit godt lag med avfall frå hønsehuset. Det er ei blanding av sagflis, høy og hønsemøk. Så gjorde eg noko eg aldri har gjort før, og som Sara Bäckmo har inspirert meg til. Eg la ull inn som eit "gjødslingsmateriale". På bloggen til Bäckmo skriv ho at ho nyttar det som både dekkmaterial, spar det ned i jorda, og ho har til og med laga varmbenk av ull og hønsemøk. Så då måtte jo eg også prøve.

Eg må seie eg er veldig usikker på kva næring ull kan tilføre, og ser også føre meg at den vert brutt ned seint, men den som ikkje våger osv.

Sjølv om me har sauer sjølv har eg ikkje veldig mykje ull tilgjengeleg, så det vert eit lite prøveprosjekt. Me sende det meste av ulla inn til ullmottaket, og får jo då litt betaling for den. Men noko av ulla er for skitten, kort eller urinbrent til at det kan brukast, så denne ulla plar me berre kaste. Men i år gjekk den i jorda. Veldig spent på korleis dette skal gå.

På toppen la eg over ein del av jorda som var gravd ut. Denne er eg også nøye med å rense for mest mogeleg ugrasrøter osv, sjølv om ein ikkje vert kvitt alt. Frø osv er også umogleg å fjerne, men når den er relativt rein, vert det mindre ugrass uansett. Eg hadde ikkje i noko kompost, men eg reknar med at ull, og hønsemøkka kjem til å synke ein del relativt raskt, og kjem då til å fylle på med kompost (stort sett komposter hestemøkk, saman med gras og sagflis).

No er det berre å vente å sjå til sommaren korleis det kjem til å gå med avlinga. Jorda verka relativt daud, utan særleg makk o.l. så her var det nok absolutt bra med påfyll av material, til både makk og planter.

Når katten hjelper til med vår-såinga...

... då vert det trøbbel.

Eg satte ein del av sådden min til spiring på badet. Der er det varmt og godt, og passe fuktig. Eg satte dei i vindauge, der dei er minst i vegen. Det eg ikkje hugsa på er at katten også likar å ligge i badevindauge. Så ein dag eg kom inn hadde katten rive ned brettet med tomatar og blomkål, alt låg oppned og uttømt i badekaret. Så då var det berre til å byrje på nytt.

Slik såg det ut før katten bestemde seg for å hjelpe

"Problemt" med å byrje på nytt var at eg hadde rukke innom ein Plantsjen-butikk, samt bestilt noko på nett og utvida frø-forrådet mitt, og det vart derfor sådd ein del meir.

Eg sådde:
- Rødhette (tomat), her er det forøvrig ein som overlevde katten, og har spria frå fyrste såing
- Tiny Tim (tomat)
- Glacier (norsk tomat)
- Tigerella (tomat) - eg skulle berre ha lave tomatar i år - det gjekk skeis...
- Blomkål (står ikkje namn)
- Kålrot
- Ruccola

I tillegg spirar basilikumen og løpstikka fint, medan timianen ikkje har vist seg enno. Salatane som eg har sådd er også byrja komme i gang, men ikkje alt er like villig der heller. Alt står i vindauge med ekstra lys. Plukksalaten er litt lang, men resten ser veldig bra ut.

Sådag - dette sådde eg i mars

I år er eg seint ute med å så. Chilli og Paprika vert ikkje sådd her i år, sidan dei gjerne kan såast i januar, men heldigvis er det mykje anna morro å leike seg med. Litt ulike salatar og spinat vart sådd for nokre dagar sidan, litt meir i dag:

Fyrst sådde eg nokre tomatar. Her har eg vanlegvis tatt heilt av og sådd i vilden sky, men i år vart det berre to sortar, to frø av kvar. Eg har hatt ein plasttunell til tomatane tidlegare, men den gjekk desverre dukken i haust. Mulig eg kan klare å reparere plasten, men eg planlegg ikkje ut frå det. Tomatane eg sådde er to små busktomatar; Rødhette og Tiny Tim. Eg vurderar halvveges å ha dei i potter, slik at eg kan ta dei inn om vêret skulle verte vedlig dårlig. Me får sjå. Tomatar utandørs her har i alle fall vist seg vanskeleg, då dei ikkje er så glad i mykje regn. Då sprikk dei opp og vert øydelagd.

Ein stk ulykkelig plasttunell - vind er noko dritt

Eg har også bestilt frø frå nokre andre typar som skal vere meir hardføre, så mogeleg det vert nokre plantar av dei også. Dette er Nordreås busk, Glacier og Sub Artic Plenty. Eller dvs eg har prøvd å bestille frø, men ikkje fått svar enno. Så me får sjå.

I tillegg sådde eg nokre plantar av blomkål. Det har eg berre gjort eit år før, og det gjekk ikkje så bra. Eg sådde dei og dei spira fint. Så vart dei sett ut på ein lur plass, i påvente av utplanting, og så gløymde eg dei. Så dårlig avling der altså. Men ein av dei tinga som er så fint med planter er at om det går skeis ein gong eller to, så er det berre å prøve til att. Ny sjangse kvart år, og gjerne fleire gongar i løpet av sommaren.

Til slutt sådde eg litt urter. Eg er veldig glad i urter og ulike krydderplanter. No vart det sådd løpstikke, rosmarin og basilikum. Dei to fyrste er nye for meg. Løpstikken lukta sterkt, ei lukt som minna om selleri. Fasinerande.

Basilikum har eg hatt fleire gonger. Og den er vanskeleg å få til. Eg har hatt delvis hell med den i drivhus, der vert miljøet skjerma nok, sidan den er ganske kresen på både temperatur og trekk. Problemet i drivhuset er at etterkvart er det nokon andre som har oppdaga basilikumen og så plutseleg er det oppeten... I år vurderer eg å ha den inne i huset, for å sjå om det er betre. Men basilikum må ein ha. Berre det å kunne sniffe litt på planten i ny og ne gjer det verdt å ha den. For ikkje å snakke om når ein kan ha frisk basilikum i f.eks tomatsau, tomatsupper, lage heimelaga pesto osv.

No er alt satt til spiring på badet, og eg kjem til å titte opp i kvar gong eg er på bade for å sjå om det er komen ei spire. Mange gongar for dagen. Det er så spennande. Så vert det ny runde med sådd om nokre veker igjen, planter som ikkje treng så lang tid før dei er klar til å plantast ut.

Oppbinding av bringebær

I fjor kjøpte eg 10 bringebærplanter. Desse vart planta ved sidan av frukttrea. Planen var at i løpet av sommaren eller hausten skulle eg lage til galge til dei. Sommaren og hausten kom og gjekk utan at det skjedde. Så vart det vinter og tele. Men no har februar vore mild og all telen er gått or jorda, og då høvde det seg å gjere no. Det er også godt med alt slikt som eg gjort før lamming set inn. Då vert det liskom ikkje tid til noko anna en å vera i fjøset, både dag og natt.

Eg er veldig heldig som har ein mann som trår til å hjelper meg med dei fleste påfunna mina, når eigne ferdigheiter ikkje strekkjer til.

Slik gjorde med det:

Her er bringebærfeltet. Det er ikkje så mange plantar enno. Eg kjøpte 10 i fjor og så stod det att 1 etter at svigerfar kjøpte nokre. Av ein eller annan grunn var det  berre den eine som klarte seg då. Som de kan sjå er det plast på det eine beddet og ikkje det andre. Beddet med plast er frå året før. Eg vurderar å fjerne denne, då eg heller vil dyrke utan plast, men med jorddekke. Det skal eg skrive meir om sidan, men syns det er ein spennande måteå arbeide på. 

Det første me gjorde var å setje ned staurane som skal vera i kvar ende. Det skal vera ca 4 meter mellom kvar staur, og sidan mine bed er så korte vart det berre ein staur i kvar ende. Då skal det vera plass til 7-8 planter i kvar rad, altså meir en det eg har no. 

Min bedre halvdel i full sving.

Strengen som bringebæra skal festast til bør vera ca 150 cm over bakken i fylgje agrobub.no. Staurane me hadde var litt for korte til det, og me valgte derfor å setje tverrpinnen opp på toppen av staurane. To skråstivarar, for å vera sikker på at det er solid, og ein skråstivar for å halde stauren på plass. 

Strengen er festa med ca 80 cm mellomrom, etter anbefalingar frå bl.a. agropub.no. Dei anbefaler å ha to feste, eit med 30 cm mellomrom, og et med 80. Då skal ein feste bringebæra i den inste fyrst, og så flytte dei ut når dei blømer. Dette syns eg høyrdes litt styrete ut, og valgte kun å ha den vidaste. Eg anser det som viktigast, for å skape luft i planten, men også gje dei nye skota god plass å komme opp på. I fjor var det få nye skot, men då var dei jo nyplanta, så eg håpar dei kjem med meir i år. Bringebær plar jo vere veksevillige. 

Desse skal også gjødslast, og det vert med hestemøk-kompost, men det vert ein annan dag. Til hælja kanskje...